Những tác phẩm dưới đây là kiến thức rất quan trọng khi thi vào 10. Đọc để năm được bố cục và đặc biệt mạch cảm xúc của từng tác phẩm giúp các bạn phân tích … xem thêm…hay hơn, trọng tâm hơn. Tham khảo bài viết phân tích mạch cảm xúc của các tác phẩm văn học lớp 9 ôn thi vào 10 mà Blogthoca.edu.vn sưu tầm nhé:
Đoàn thuyền đánh cá
a. Bố cục
Phần 1. Từ đầu đến “ Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi! ”: Khung cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi.
Phần 2. Tiếp theo đến “ Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng ”. Khung cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển.
Phần 3. Còn lại: Khung cảnh đoàn thuyền đánh cá lúc trở về.
b. Mạch cảm xúc
Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” được trình bày theo trình tự thời gian từ khi đoàn thuyền bắt đầu ra khơi (hoàng hôn) cho đến khi đoàn thuyền trở về (bình minh). Toàn bộ tác phẩm mang âm hưởng vui tươi, hạnh phúc trong lao động của thời kì đổi mới.
Ánh trăng
a. Bố cục
Phần 1. Ba khổ thơ đầu: Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ, ở hiện tại.
Phần 2. Khổ thơ thứ tư: Tình huống gặp lại vầng trăng.
Phần 3. Hai khổ cuối: Cảm xúc và suy ngẫm của nhà thơ.
b. Mạch cảm xúc
Bài thơ Ánh trăng được kể lại theo trình tự thời gian từ quá khứ đến hiện tại với các mốc sự kiện trong cuộc đời con người. Dòng cảm xúc được bộc lộ theo mạch tự sự trên. Tác giả nhớ về những kỉ niệm thuở xưa khi còn ở làng quê, núi rừng trăng là người bạn tri kỷ. Cho đến khi trở hòa bình trở về thành phố, trăng trở thành người dưng, để rồi cuối cùng dẫn đến cái “giật mình” cuối bài thơ.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
a. Bố cục
Phần 1: Từ đầu đến “Như sa như ùa vào buồng lái”. Tư thế hiên ngang của người lính lái xe.
Phần 2: Tiếp theo đến “Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi”. Tinh thần lạc quan của người lính lái xe trước hoàn cảnh nguy hiểm, khó khăn.
Phần 3. Tiếp theo đến “Lại đi, lại đi trời xanh thêm”. Tình động đội của những người lính.
Phần 4. Còn lại. Lòng yêu nước, quyết tâm chiến đầu vì miền Nam, vì tổ quốc.
b. Mạch cảm xúc
Mạch cảm xúc bài thơ được gợi ra từ hình ảnh những chiếc xe không kính. Qua đó, tác giả đã khắc họa tinh thần lạc quan, tư thế hiên ngang của những người lính lái xe cũng như tình đồng đội gắn bó của họ. Cuối cùng bài thơ khép lại với lòng yêu nước, ý chí quyết tâm chiến đấu vì miền Nam, vì tổ quốc.
Đồng chí
a. Bố cục
Phần 1: Từ đầu đến “Đồng chí!”. Cơ sở của tình đồng chí, đồng đội.
Phần 2. Tiếp theo đến “Thương nhau tay nắm lấy bàn tay!”. Biểu hiện của tình đồng chí.
Phần 3. Còn lại. Biểu tượng của tinh thần đồng chí.
b. Mạch cảm xúc
Xuyên suốt bài thơ là tình cảm đồng đội, đồng chí sâu nặng, gắn bó. Đầu tiên, tình đồng chí được bắt nguồn từ cơ sở hình thành tình đồng chí, đồng đội. Dòng thơ thứ bảy có cấu trúc đặc biệt: “Đồng chí!” – cảm xúc được dồn lại gây ra ấn tượng sâu sắc. Đến các câu thơ tiếp theo, cảm xúc lại được gợi mở với những biểu hiện của tình đồng đội, đồng chí. Cuối cùng bài thơ khép lại với biểu tượng thiêng liêng của tình đồng đội, đồng chí.
Bếp lửa
a. Bố cục
Phần 1: Khổ thơ đầu. Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng về bà.
Phần 2: Từ “Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói” đến “Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng”. Những kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà gắn với hình ảnh bếp lửa.
Phần 3. Tiếp theo đến “Ôi kỳ lạ và thiêng liêng – bếp lửa!”. Suy ngẫm về cuộc đời người bà.
Phần 4. Còn lại. Thực tại cuộc sống của người cháu.
b. Mạch cảm xúc
Mạch cảm xúc của bài thơ xuất phát từ hình ảnh bếp lửa gợi ra những kỉ niệm về những năm tháng sống cùng người bà. Từ những kỉ niệm, người cháu suy ngẫm về cuộc đời bà, bộc lộ tình yêu thương dành cho bà. Mạch cảm xúc theo dòng thời gian từ quá khứ đến hiện tại, từ đó khẳng định tình yêu thương, kính trọng dành cho người bà mãi không thay đổi.
Viếng lăng Bác
a. Bố cục: Bài thơ tự do được chia làm 4 khổ
Khổ 1: Cảm xúc khi đến lăng Bác.
Khổ 2: Cảm xúc khi hòa vào dòng người vào lăng viếng Bác.
Khổ 3: Cảm xúc khi ở trong lăng.
Khổ 4: Cảm xúc khi rời lăng.
b. Mạch cảm xúc vận động theo trình tự không gian, thời gian vào lăng viếng Bác. Đầu tiên, trước khi vào lăng bác, tác giả tập trung gợi hình ảnh về quê hương đất nước. Tiếp đến, cảm xúc về dòng người bất tận ngày ngày vào lăng viếng Bác, nhà thơ xúc cảm và suy ngẫm về lãnh tụ kính yêu được gợi lên từ những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng: mặt trời, vầng trăng, trời xanh. Cuối cùng, khi sắp phải trở về miền Nam, tác giả bộc lộ niềm mong ước được mãi mãi ở lại bên lăng Bác.
Mùa xuân nho nhỏ
a. Bố cục gồm 4 phần
Khổ 1: Cảm xúc trước mùa xuân thien nhiên đất nước
Khổ 2 + 3: Cảm xúc về mùa xuân của đất nước
Khổ 4 + 5: Ước nguyện của tác giả
Khổ 6: Lời ngợi ca quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế
b. Mạch cảm xúc xuyên suốt bài thơ là tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước. Từ mùa xuân của thiên nhiên, đến mùa xuân của đất nước thì tác giả bộc lộ niềm khao khát được cống hiến xây dựng cho đất nước.
Sang thu
a. Bố cục chia làm ba khổ:
Khổ 1: Cảm nhận về thiên nhiên lúc giao mùa, tín hiệu báo thu về
Khổ 2: Cảm nhận về quang cảnh trời đất lúc vào thu
Khổ 3: Những biến chuyển âm thầm của tạo vật và suy ngẫm về cuộc đời người lúc chớm thu
b. Mạch cảm xúc của Sang thu chính là bức thông điệp của khoảnh khắc giao mùa. Từ những tín hiệu của mùa thu đến khung cảnh thiên nhiên lúc vào thu, tác giả đã có những suy tư sâu sắc về cuộc đời.
Nói với con
a. Bố cục: Bài chia ra làm 2 đoạn
Đoạn 1: Con lớn lên trong tình yêu thương, sự giúp đỡ của cha mẹ , trong cuộc sống lao động của quê hương
Đoạn 2: Lòng tự hào về sức sống bền bỉ, manh mẽ về truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm mong ước con sẽ kế tục những truyền thống đáng quý.
Bài thơ đi từ tình cảm gia đình mở rộng ra tình yêu quê hương, đất nước. Từ đó bộc lộ mong muốn của người cha muốn gửi gắm đến đứa con của mình về tương lai của đất nước.
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
a. Bố cục: Bài chia ra làm 3 phần
Phần 1 (11 câu đầu) : Lời ru khi mẹ giã gạo.
Phần 2 (11 câu tiếp) : Lời ru khi lao động sản xuất.
Phần 3 (12 câu cuối) : Lời ru khi mẹ cùng dân làng tham gia chiến đấu.
b. Mạch cảm xúc được phát triển theo lời ru của người mẹ, trong từng hoàn cảnh khác nhau với những cung bậc khác nhau. Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ là khúc ru nồng nàn cảm xúc yêu thương của người mẹ dành cho đứa con của mình. Và trong bất cứ hoàn cảnh nào, dù lao động vất vả hay đối mặt với kẻ thù hiểm nguy thì lời ru con vẫn luôn ngân vang trong tim mẹ.
Con cò
a. Bố cục chia làm 3 khổ:
Khổ 1: Hình ảnh con cò theo lời ru đến với tuổi thơ con, đó là biểu tượng cho cuộc đời lam lũ của mẹ
Khổ 2: Hình ảnh con cò trong tiềm thức của con và theo con suốt cuộc đời dài rộng
Khổ 3: Ý nghĩa lời ru qua hình ảnh con cò, con cò là biểu tượng cho tấm lòng người mẹ
b. Mạch cảm xúc được phát triển theo ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò. Mở đầu là hình ảnh con cò trong ca dao theo lời ru của mẹ đi vào tiềm thức trẻ thơ. Sau đó đến hình ảnh con cò mang ý nghĩa biểu tượng cho sự nâng niu chăm chút của mẹ dành cho con suốt cả cuộc đời. Và cuối cùng là những cảm nhận sâu sắc về tình mẫu tử và ý nghĩa lời ru qua hình ảnh con cò
Đối với môn thi Ngữ Văn, đề thi thường tập trung vào những văn bản đã học trong chương trình lớp 9 của Bộ GD&ĐT. Vì vậy, trong quá trình ôn thi, các học sinh cần liệt kê, phân loại và tóm tắt các tác phẩm văn học thành hệ thống để tăng khả năng ghi nhớ kiến thức hơn.
