Theo Báo cáo Những Thách thức Toàn cầu gần đây nhất của Tổ chức Những Thách thức Toàn cầu, có rất nhiều mối đe dọa hiện tại đối với sự tồn tại của loài người … xem thêm…nảy sinh do hoạt động của con người. Những thảm họa khác có thể kể đến như thảm họa thiên tai nằm ngoài tầm kiểm soát của con người những tác động của nó có thể được mở rộng đáng kể với sự hợp tác toàn cầu. Những kết quả trong báo cáo là những dự đoán về những rủi ro có thể xảy ra trong tương lai, cho phép các nhà lãnh đạo, chuyên gia và các nhà khoa học tìm cách, thực hiện các biện pháp giảm thiểu chúng!
Những điều không thể xác định bằng khoa học
Không có gì thấm nhuần nỗi sợ hãi của con người hơn những điều chưa biết, không thể nào dự đoán được trong tương lai bằng những phương pháp khoa học hiện đại. Nhiều chuyên gia tin rằng vẫn còn vô số mối đe dọa chưa được biết đến đang rình rập ngoài kia ngoài khả năng hiểu của con người. Theo Báo cáo Thách thức Toàn cầu, sự phát triển nhanh chóng về kinh tế, khoa học và công nghệ mang lại những rủi ro không lường trước được.
Báo cáo kết luận: “Do đó, có khả năng là nhiều rủi ro thảm họa toàn cầu trong tương lai hiện chưa được biết đến”. Trong khi vẫn còn rất ít hiểu biết về những rủi ro tiềm ẩn này, con người đã phát triển các phương pháp để sàng lọc, giám sát và quét chúng. Các nhà khoa học tiếp tục tiến hành các nghiên cứu để tìm ra chúng, với nỗ lực giảm thiểu tác động của chúng. Tuy nhiên, rất khó để dự đoán được những rủi ro ấy sẽ xảy ra khi nào với mức độ và ảnh hưởng ra sao.
Biến đổi khí hậu
Nhiều chuyên gia cho rằng biến đổi khí hậu là mối đe dọa lớn nhất đối với loài người hiện nay, đến nỗi các nhà khoa học và chuyên gia đã phải triệu tập để thảo luận về hiện tượng này trong nhiều năm. Theo một báo cáo đặc biệt của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu của Liên hợp quốc có tiêu đề Sự ấm lên toàn cầu là 1,5˚C ,nhiệt độ thế giới đã tăng 1˚C kể từ thời kỳ tiền công nghiệp do hoạt động của con người.
Nếu xu hướng biến đổi khí hậu này tiếp tục gia tăng, con người sẽ thấy nhiệt độ gia tăng hơn nữa, có thể dẫn đến các cơn bão nghiêm trọng, các đợt nắng nóng tồi tệ hơn, hạn hán và lũ lụt. Nó cũng có thể gây ra sự gia tăng mực nước biển có thể dẫn đến lũ lụt ven biển mà cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến nước uống và xử lý nước thải. Do đó, những thứ này sẽ gây ra sự lây lan của các bệnh qua đường nước. Tất cả những thay đổi này sẽ gây ra những hậu quả lớn trên toàn thế giới nhưng đáng chú ý nhất là sự xáo trộn của hệ sinh thái và sự mất mát đáng kể của đa dạng sinh học.
Xuất hiện một hố đen vũ trụ nuốt chửng Trái Đất
Điều gì sẽ xảy ra, theo giả thuyết, nếu một hố đen xuất hiện từ hư không bên cạnh Trái đất và có khả năng nuốt chửng hành tinh của chúng ta. Các hiệu ứng hấp dẫn tương tự tạo ra quá trình spaghettification sẽ bắt đầu có hiệu lực ở đây. Cạnh của Trái đất gần hố đen nhất sẽ cảm nhận được một lực mạnh hơn nhiều so với rìa xa. Như vậy, sự diệt vong của toàn bộ hành tinh sẽ nằm trong tương lai. Đối với những ai đã xem bộ phim Interstellar của Christopher Nolan, viễn cảnh về một hành tinh quay quanh lỗ đen có thể là một điều hấp dẫn. Để sự sống phát triển, cần có nguồn năng lượng hoặc sự chênh lệch nhiệt độ.
Tương tự, con người thậm chí có thể không nhận thấy liệu một hố đen siêu lớn thực sự có nuốt chửng chúng ta bên dưới chân trời sự kiện của nó hay không vì mọi thứ sẽ xuất hiện như trước đây, ít nhất là trong một khoảng thời gian nhỏ. Trong trường hợp này, có thể là một thời gian trước khi thảm họa xảy ra. Con người sẽ không may mắn khi “đụng phải” một lỗ đen ngay từ đầu, dù sao thì chúng ta cũng có thể sống trên mặt phẳng ba chiều sau vụ vỡ vụn.
Công nghệ nano
Tác động của công nghệ nano có liên quan đến các ứng dụng y tế, đạo đức, tinh thần, luật pháp và môi trường đến các lĩnh vực như kỹ thuật, sinh học, hóa học, máy tính, khoa học vật liệu và cả truyền thông. Các rủi ro tiềm ẩn liên quan đến công nghệ nano có thể bao gồm các vấn đề về môi trường, sức khỏe và an toàn. Các tác động đến sức khỏe của công nghệ nano có thể được chia thành hai khía cạnh: tiềm năng cho những đổi mới công nghệ nano có ứng dụng y tế để chữa bệnh và những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe do tiếp xúc với vật liệu nano.
Nhiều người lo ngại rằng công nghệ nano hoặc kỹ thuật ở cấp độ nguyên tử phân tử có thể được sử dụng cho chiến tranh và trở nên hủy diệt cao với nhiều hậu quả không lường trước được. Theo nghiên cứu của Giáo sư Nick Bostrom thuộc Khoa Triết học tại Đại học Oxford, công nghệ nano phân tử tiên tiến sẽ cho phép các nhà khoa học chế tạo “robot cơ học tự tái tạo quy mô vi khuẩn”. “Một người có ý đồ xấu sở hữu công nghệ này có thể gây ra sự tuyệt chủng của sự sống thông minh trên Trái đất bằng cách giải phóng các nanobot như vậy vào môi trường. Đây là lý do tại sao những nỗ lực đang được thực hiện để giữ cho công nghệ này thoát khỏi tay kẻ xấu. Mặc dù theo Giáo sư Bastrom, việc sử dụng công nghệ nano có thể khó điều chỉnh.
Trí tuệ nhân tạo
Khi các hệ thống AI ngày càng tỏ ra có lợi trong thế giới thực, chúng đã mở rộng phạm vi hoạt động của mình đến mức con người khó có thể kiểm soát. Năng lực vốn có của các hệ thống trí tuệ nhân tạo hiện có đang tăng lên khi chúng được tích hợp vào cơ sở hạ tầng xã hội hoàn chỉnh, cho thấy tác động của việc mất kiểm soát có ý thức càng trở nên đáng lo ngại hơn. Nhiều nhà khoa học bao gồm cả nhà vật lý thiên văn nổi tiếng thế giới Stephen Hawking tin rằng trí tuệ nhân tạo sẽ khó bị kiểm soát ngay cả bởi người tạo ra chúng về lâu dài, có thể vượt qua khả năng của con người và cuối cùng là nguyên nhân dẫn đến sự diệt vong của loài người.
Trong thế giới thực, trí tuệ nhân tạo đang phát triển theo nhiều hướng với tốc độ đáng kinh ngạc và những siêu năng lực của AI này ban đầu có thể được chứng minh là gây tử vong cho con người. Nếu được triển khai bất cẩn và để trở nên quá mạnh, các nhà khoa học tin rằng máy móc tư duy có thể trở nên thống trị hơn, tinh vi hơn nhiều và tiến hóa hơn con người. Sau khi tiếp quản công việc, AI cuối cùng có thể gây ra một thảm họa toàn cầu hơn là có thể xóa sổ nhân loại hoặc đẩy loài người đến nguy cơ tuyệt chủng.
Siêu núi lửa Yellowstone phun trào
Vụ phun trào siêu núi lửa của núi Toba cách đây 75.000 năm gần như dẫn đến sự diệt vong của loài người. Núi Toba, nằm ở miền Trung Bắc Indonesia, đã giải phóng 2.800 km3 tro bụi và dung nham trong vụ phun trào núi lửa tồi tệ nhất Trái đất, bao phủ phần lớn bầu trời trong một thời gian rất dài. Theo các nhà sử học, sự kiện này đã đẩy thế giới vào một kỷ băng hà nghiêm trọng.
Giờ đây, nhiều người tin rằng một vụ nổ dẫn đến phun trào núi lửa khác cũng với cường độ mạnh như thế này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng hơn khi xem xét các thành phố dày đặc xung quanh các siêu tháp ngày nay. Một siêu núi lửa nổi tiếng nằm bên dưới Công viên Quốc gia Yellowstone. Nhiều nhà núi lửa tin rằng sự phun trào của nó có thể gây ra những tác động thảm khốc đối với nhiều thành phố của Hoa Kỳ ngày nay.
Va chạm với tiểu hành tinh
Tiểu hành tinh là những hình thành đá khổng lồ điều hướng trong hệ mặt trời. Một vụ va chạm giữa các tiểu hành tinh này và Trái đất trong quá khứ đã gây ra sự tuyệt chủng của loài khủng long. Giờ đây, một nhà hóa học vũ trụ đã xuất bản cuốn sách Catching Stardust: Sao chổi, Tiểu hành tinh và Sự ra đời của Hệ Mặt trời cho rằng lịch sử có thể lặp lại theo chính cái cách mà chúng được hình thành như ngày nay.
Hệ thống Sentry của NASA liên tục quét danh mục MPC về các tiểu hành tinh đã biết, phân tích quỹ đạo của chúng để tìm bất kỳ tác động nào có thể xảy ra trong tương lai. Nhiều dự đoán cho rằng vào một thời điểm nào đó, một sao chổi hoặc một tiểu hành tinh nhất định sẽ va vào Trái đất và nó sẽ gây ra những hậu quả tàn khốc. Họ đều tin rằng một tiểu hành tinh khổng lồ có thể quét sạch nhân loại khi nó chạm vào hành tinh này. Đối với các tiểu hành tinh thực sự đang trên đường đâm vào Trái đất, xác suất va chạm được dự đoán sẽ không ngừng tăng lên khi có nhiều quan sát hơn được thực hiện.
Mất đa dạng sinh học
Hệ sinh thái Trái đất hoạt động bình thường phụ thuộc phần lớn vào sự tác động lẫn nhau phức tạp giữa 9 triệu loại sinh vật sống trên hành tinh. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, thế giới đã chứng kiến sự phá vỡ nhanh chóng và mất đi sự đa dạng sinh học phong phú theo các nhà nghiên cứu từ Bệnh viện Đại học Cao đẳng ở Ibadan. Các hoạt động của con người, dân số thế giới ngày càng tăng, ô nhiễm, khai thác tài nguyên thiên nhiên, và những hoạt động khác đang gây ra những tổn hại cho hệ sinh thái.
Trong số thương vong dẫn đến hủy diệt Trái đất có các loài động thực vật. Nghiên cứu gần đây của Nền tảng Chính sách-Khoa học Liên chính phủ về Đa dạng sinh học và Dịch vụ Hệ sinh thái (IPBES) đã phát hiện ra rằng có tới 1 triệu loài động thực vật hiện đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Sự tiêu diệt của nhiều loài về lâu dài có thể đe dọa khả năng tiếp cận không khí và nước sạch, đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất lương thực trên toàn thế giới. Sự gián đoạn nghiêm trọng trong đa dạng sinh học cũng có thể làm phát sinh nhiều bệnh truyền nhiễm hơn có thể đe dọa dân số trên toàn thế giới.
Chiến tranh hạt nhân
Mối đe dọa hủy diệt do chiến tranh hạt nhân gây ra vẫn còn hiện hữu hơn 70 năm sau khi một quả bom hạt nhân giết chết 150.000 người ở Hiroshima, Nhật Bản. Điều mà nhiều người đã học được trong thời khắc thảm khốc trong lịch sử này là sự hiện diện của vũ khí hạt nhân trong xã hội hiện đại có khả năng khiến sự tồn tại của nhân loại gặp nguy hiểm.
Theo Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí, các quốc gia có vũ khí hạt nhân trên thế giới có con số tổng cộng đáng kinh ngạc là 14.000 đầu đạn hạt nhân, 90% trong số đó thuộc về Nga và Mỹ. Trong khi đó, các nhà nghiên cứu từ Đại học Rutgers, Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia và Đại học Colorado phát hiện ra rằng một cuộc chiến tranh hạt nhân chỉ giữa hai quốc gia đóng gói hạt nhân này có thể gây ra mùa đông hạt nhân. Bên cạnh sự hủy diệt ngay lập tức của sự sống và cái chết do phóng xạ, mùa đông hạt nhân có thể đưa hành tinh vào một kỷ băng hà nhỏ được đánh dấu bằng sự suy sụp nghiêm trọng về nông nghiệp và sinh thái, có thể dẫn đến nạn đói.
Đại dịch toàn cầu
Các sự kiện gần đây đã cho thấy làm thế nào một loại virus có thể lây lan nhanh chóng trên toàn thế giới và làm thế nào nó có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho các nền kinh tế, vừa cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người. Nhiều nhà khoa học tin rằng đại dịch Coronavirus có khả năng bắt nguồn từ mầm bệnh ở dơi, sẽ không phải là đại dịch cuối cùng. Khi con người tiếp tục xâm phạm môi trường sống tự nhiên và phá hủy động vật hoang dã, thế giới sẽ tiếp tục chứng kiến nhiều bệnh truyền nhiễm từ động vật sang người hơn.
Các sự kiện gần đây đã cho thấy làm thế nào một loại virus có thể lây lan nhanh chóng trên toàn thế giới và làm thế nào nó có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho các nền kinh tế, vừa cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người. Nhiều nhà khoa học tin rằng đại dịch Coronavirus có khả năng bắt nguồn từ mầm bệnh ở dơi, sẽ không phải là đại dịch cuối cùng. Khi con người tiếp tục xâm phạm môi trường sống tự nhiên và phá hủy động vật hoang dã, thế giới sẽ tiếp tục chứng kiến nhiều bệnh truyền nhiễm từ động vật sang người hơn.
Mặc dù những điều trên có vẻ giống như những mối đe dọa riêng lẻ, nhưng chúng thực sự là một phần của một câu đố lớn rằng tương lai Trái đất sẽ ra sao nếu một trong những nguy cơ trên trở thành sự thật. Một báo cáo có tiêu đề Sống sót và Phát triển trong Thế kỷ 21, được xuất bản bởi Ủy ban Vì Tương lai Nhân loại, đã chỉ ra mười mối đe dọa thảm khốc tiềm ẩn đối với sự tồn tại của con người. Đó không chỉ là lời cảnh tỉnh mà còn thôi thúc con người cần hành động điều gì đó để có thể bảo vệ chính cuộc sống của chúng ta!
