Nhắc tới thơ ca Việt Nam thì không thể không nhắc tới những tác phẩm tuyệt vời của nhà thơ Quang Dũng. Ông là một nghệ sĩ đa tài với nhiều tác phẩm hay và ý … xem thêm…nghĩa đặc biệt là về người lính Tây Tiến và xứ Đoài (Sơn Tây) của mình. Cùng Blogthoca.edu.vn tìm hiểu những tác phẩm hay nhất của Quang Dũng nhé!
Tây Tiến
Một bài thơ hay về đoàn binh Tây Tiến trong thời kì kháng chiến chống Pháp. Bài thơ là một bức tranh phong cảnh núi rừng Tây Bắc với những gian nan, vất vả và đầy rẫy nguy hiểm. Đồng thời đó cũng là bức tranh chân dung chân thật về người lính Tây Tiến với lòng căm thù giặc yêu nước sâu sắc và lí tưởng sống cao đẹp nhưng cũng hết sức tinh nghịch và lãng mạn.
Lời bài thơ:
Sông Mã xa rồi Tây tiến ơi !
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời !
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
Nhớ ôi Tây tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa
Tây tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
áo bào thay chiếu, anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành
Tây tiến người đi không hẹn ước
Đường lên thăm thẳm một chia phôi
Ai lên Tây tiến mùa xuân ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.
Phù Lưu Chanh, 1948
Đôi mắt người Sơn Tây
Đây là bài thơ hay và ý nghĩa của nhà thơ. “Đôi mắt người Sơn Tây” là một tác phẩm được ông viết ra để gửi tặng người ông yêu. Ông và cô gái ấy đã chia cắt nhau trong kháng chiến. Bài thơ là lời tâm tình, hỏi thăm cô của tác giả và niềm mơ ước về một tương lai hòa bình khi đó ông và cô có thể gặp nhau.
Bài thơ đã được nhạc sĩ Phạm Đình Chương phổ nhạc vào năm 1972 và chúng ta có thể nghe bài hát tuyệt vời này qua giọng hát của Thái Thanh.
Lời bài thơ:
Em ở thành Sơn chạy giặc về
Tôi từ chinh chiến cũng ra đi
Cách biệt bao lần quê
Bất Bạt Chiều xanh không thấy bóng Ba Vì
Vừng trán em vương trời quê hương
Mắt em dìu dịu buồn Tây Phương
Tôi thấy xứ Đoài mây trắng lắm
Em có bao giờ em nhớ thương?
Mẹ tôi em có gặp đâu không?
Những xác già nua ngập cánh đồng
Tôi cũng có thằng em còn bé nhỏ
Bao nhiêu rồi xác trẻ trôi sông
Tử độ thu về hoang bóng giặc
Điêu tàn ơi lại nối điêu tàn
Đất đá ong khô nhiều suối lệ
Em đã bao ngày lệ chứa chan?
Đôi mắt người Sơn Tây
U uẩn chiều lưu lạc
Thương vườn ruộng khôn khuây
Bao giờ trở lại đồng Bương Cấn
Về núi Sài Sơn ngó lúa vàng
Sông Đáy chậm nguồn qua Phủ Quốc
Sáo diều khuya khoắt thổi đêm trăng
Bao giờ tôi gặp em lần nữa
Chắc đã thanh bình rộn tiếng ca
Đã hết sắc mùa chinh chiến cũ
Còn có bao giờ em nhớ ta?
1949
Đôi bờ
Đôi bờ là một bài thơ hay của nhà thơ Quang Dũng. Bài thơ đầy những câu hỏi tu từ mà tác giả hỏi người con gái ông yêu khi hai người bị chia cắt. Qua những câu hỏi ấy ngầm bộc lộ lên cái nỗi nhớ tha thiết, sâu lắng của tác giả.
Hãy đọc và cảm nhận từng dòng thơ này nhé!
Lời bài thơ:
Thương nhớ ơ hờ, thương nhớ ai?
Sông xa từng lớp lớp mưa dài
Mắt kia em có sầu cô quạnh
Khi chớm heo về một sớm mai?
Rét mướt mùa sau chừng sắp ngự
Bên này em có nhớ bên kia
Giăng giăng mưa bụi quanh phòng tuyến
Hiu hắt chiều sông lạnh bến Tề
Khói thuốc xanh dòng khơi lối xưa
Đêm đêm sông Đáy lạnh đôi bờ
Thoáng hiện em về trong đáy cốc
Nói cười như chuyện một đêm mơ
Xa quá rồi em người mỗi ngã
Bên này đất nước nhớ thương nhau
Em đi áo mỏng buông hờn tủi
Dòng lệ thơ ngây có dạt dào?
1948
Quán bên đường
Quán bên đường là một bài thơ với ngôn từ hết sức đơn giản với những hình ảnh rất giản dị, chân thật nhưng cách diễn đạt độc đáo, lãng mạn đã khiến cho những dòng thơ đi vào tâm trí người đọc. Đây là một bài thơ hay, hãy đọc và cảm nhận nó nhé!
Lời bài thơ:
Tôi khách qua đường, trưa nắng gắt
Nghỉ nhờ đây quán lệch tường xiêu
Giàn mướp nghèo không hứa hẹn bao nhiêu
Mùa gạo đắt, đường xa, thưa khách vắng
Em đắp chăn dầy, tóc em trĩu nặng
Tôi mồ hôi ra ngực áo chan chan…
Đường tản cư bao suối lạ sương ngàn
Em mê sảng sốt hồng đôi má
Em có một mình nhà hoang vắng quá
Mảnh chăn đào em đắp, có hoa thêu
Hàng của em, chai lọ xác xơ nghèo
Tôi nhìn lại mảnh quần xưa đã vá
Tôi chợt nhớ chúng ta không nhà cửa
Em tản cư, tôi là lính tiền phương
Xa Hà Nội, cùng nhau, từ một thuở
Lòng rưng rưng thương nhau quá dọc đường
Tiền nước trả em rồi. Nắng gắt
Đường xa xa mờ núi và mây
Hồn lính vương vài qua sợi tóc
Tôi thương mà em đâu có hay…
Lính râu ria
Lính râu ria là một bài thơ đặc biệt của Quang Dũng. Đọc bài thơ chúng ta sẽ thấy được hình ảnh của những người lính gốc thành phố thời kháng chiến và những nét tính cách đẹp của họ.
Lời bài thơ:
Khuya khoắt sông bờ vắng
Lửa hồng quán tản cư
Lính mấy chàng vất vả
Tìm sống một đêm thơ
Một người kêu cà-phê
Một anh gọi thuốc lá
Một người nhìn sau trước…
– Chị ơi! Ly rượu nhỏ!
Rượu nhỏ một ly thôi
Một ly cho đỏ mặt
Cho lên hương cuộc đời
– Chị ơi! Cháu ngủ đâu
Rồi anh bế con chị
Anh lim dim cúi đầu
Cô bé cười chúm chím
Mắt non nhìn như sao
Đôi mắt nhìn như sao
Má hồng như trái mận
Mùa đang độ ngọt ngào!
Bàn tay như rễ cây
Bộ râu hơn bàn chải
Anh ôm con người ta
Anh ôm ghì nó mãi
Cô bé năm tháng trời
Tuổi anh vừa ba mươi
Vợ anh giờ này đâu?
Anh mỉm cười rười rượi
Khi anh về đã xa
Chị dọn hàng đi ngủ
Chép miệng trong hơi chăn
Chị buồn chi không rõ
Khuya khoắt sông bờ vắng
Tiếng súng rền xa xa
Lính mấy chàng phanh ngực
Hát nhẹ lên bài ca…
Kênh đào, cuối thu đông 1948
Thanh Vũ 2019-10-16 18:33:40
Ảnh phải: lính Mỹ đi càn giết dân ta?
Bố hạ
Bài thơ là trải nghiệm của tác giả trên con đường lên Bố Hạ. Với giọng thơ chân thật và những hình ảnh độc đáo tác giả đã cho người đọc những cảm xúc chân thật cũng như hình dung được phong cảnh nơi đây.
Lời bài thơ:
Cuối năm trên đường đi Bố Hạ
Tháng chạp mùa cam lửa đốm vườn
Bãi sỏi quanh co dòng nước chậm
Cheo leo cầu tạm vắt sông Thương
Xe ngựa bình yên leo dốc đỏ
Cuối năm trên đường đi Bố Hạ
Đỉnh đồi quán sậy dựng phên lau
Ngựa dừng rủ bụi than tàu hoả
Đường ấp chia tay khách hỏi chào
Cuối năm trên đường đi Bố Hạ
Ruộng bậc thang còn trơ gốc rạ
Rừng núi mờ xa khói trẻ trâu
Tơi nón trung du em về đâu
Nhớ ai trên đường đi Bố Hạ…
Rừng xa Yên Thế hùm thiêng nằm
Đồn cũ Phồn Xương rét cuối năm
Râu tóc tướng quân cờ nghĩa ruổi
Ngựa chiến băng đường dấu còn mới
Nép bóng vườn cam đường Bố Hạ
Mả Tây, tri huyện lập công làm
Bia ký quân thù trận Nhã Nam.
Đường Trăng
Đây là một bài thơ rất hay của nhà thơ Quang Dũng. Cả bài thơ là những hiện thân khác nhau của con đường. Cái nào cũng ý nghĩa, cái nào cũng đẹp và đặc biệt gần gũi. Hãy đọc và cảm nhận những vẻ đẹp của con đường mà tác giả viết nhé!
Lời bài thơ:
Đường ấy dừa trăng như cổ tích
đường vào những truyện thuở ngày xanh
đường qua bến lội ngang người cát
biển thuỷ triều dâng mặn nước lành
Đường ấy đi về qua bóng núi
miếu đêm soi lạnh xuống sông dài
lay động màn sương trên khói sóng
thuyền khơi ai gõ mạn xa khơi
Đường ấy sao khuya đầm nước mắt
trong vời như ngọc, lá tre xanh
giếng làng còn ướt trăng trên đá
chim ngủ xôn xao độn lá cành
Là những đường đi qua ngõ trúc
mẹ gìà thao thức ngó qua phên
hành quân trong đám người đêm ấy
biết có con thương của mẹ hiền
Là những đường trăng qua bến láng
hoa nhài thơm ngõ đượm quân trang
lớp này lớp khác người sang hết
thuyền lại nằm phơi dưới nguyệt vàng
Là bước quân đi đường kháng chiến
lòng thôn trăng giải biết bao nhiêu
bao nhiêu giấc ngủ làng thôn động
gà chợt nhầm canh chợt gáy theo.
Cố Quận
Đây tiếp tục là một bài thơ phong cảnh. Phong cảnh được tác giả vẽ ra ở đây là không gian nơi vùng quê với nhiều khung cảnh khác nhau. Đó là một bức tranh có hình ảnh và âm thanh sống động. Tác giả ngồi dưới ánh trăng sáng, bóng cau dập dờn dưới làn gió mát mà nhớ về quê hương. Nhớ về những hình ảnh nơi quê với một tâm trạng buồn, nhung nhớ.
Lời bài thơ:
Trăng sáng vẫn vờn đôi bóng cau
Ngồi đây mà gửi nhớ phương nào
Gió mát lung linh vầng Bắc Đẩu
Tiếng hè ếch nhái rộn bờ ao.
Ngồi đây năm năm miền ly hương
Quê người đôi gót mải tha phương
Có những chiều chiều trăng đỉnh núi
Nhà ai chày gạo giã đêm sương
Tịch mịch sầu vơi bèo râm ran
Côn trùng im ỉm lối trăng tàn
Người ơi quê cũ đèn hoe ngọn
Tóc bạc trông chừng cảnh héo hon
Ngõ trúc quanh quanh sầu bóng lá
Trăng vàng rơi rắc nẻo nào xưa
Ngõ cũ không mong người trở lại
Mà mùi hoa mộc vẫn thơm đưa
Đốt khói lên rồi hương viễn vông
Dòng xanh thoáng biến cảnh hư không
U hiển liễu trai về quá khứ
Chuối vườn rũ lá đóm bay vòng
Em ơi, em ơi đêm dần vơi
Trông về phương ấy ngóng trông người
Trăng có soi qua vầng tóc bạc
Nẻo về cố quận nhớ thương ôi!
Hồ Nam
Đây là một bài thơ ý nghĩa của nhà thơ Quang Dũng. Nó bộc lộ lên được cái nỗi nhớ của tác giả về Hồ Nam, một nỗi nhớ da diết xen thêm chút buồn khi tác giả xa nơi này rất lâu rồi, đến mức mà những cảnh vật trong kí ức nhà thơ giờ đây có lẽ đã đổi thay hết rồi! Hãy đọc và cảm nhận những xúc động trong tâm hồn của ông nhé!
Lời bài thơ:
Ai biết Hồ Nam giờ ra sao?
Xa cách hồn quê động bóng cau
Ðám cưới qua đò quai nón mới
Mười năm còn tưởng bóng cô dâu
Ai biết Hồ Nam giờ đổi thay
Bãi sỏi gầm quanh nước réo ngày
Em nhỏ tắm trâu chiều núi biếc
Giờ em chiến sĩ ở đâu đây
Ai nhớ Hồ Nam mây trắng xa
Giây nói tham mưu giăng mọi nhà
Tư lệnh cùng dân ăn cỗ giỗ
Ði rồi còn nhắc mãi quân ta
“Một hàng cau phơ phất
Một hàng mây xa xôi
Trong mưa chiều hiu hắt
Buồn lắm Hồ Nam ơi!”
Vàng cũ thời gian trang nhật ký
Bâng khuâng y tá mắt trông người
Chưa vào chiến dịch – quân y vắng
Quê nhà Hà Nội dạ như khơi.
11-5-1960
Một phút thoáng qua
Đây là một bài thơ hay của nhà thơ Quang Dũng. Nó được sáng tác trong một hoàn cảnh và không gian đặc biệt. Đó là không gian của một bến sông ở Thanh Hóa khi ông đến thăm người bạn của mình. Ông được người bạn ấy kể cho về một cô giáo đẹp dạy học trên xã và thế là nhà thơ lâm vào lưới tình của cô mặc dù chưa gặp cô lần nào. Và chính cái tâm hồn lãng mạn trong Quang Dũng đã làm nên bài thơ này. Bài thơ bộc lộ nên cái nỗi niềm tương tư của nhà thơ đối với cô gái ấy, cái niềm tương tư ấy khiến cho bài thơ thật da diết và đan chút buồn, hãy đọc và cảm nhận cái đẹp của từng vần thơ nhé!
Lời bài thơ:
Chưa gặp sao đành thương nhớ nhau?
Đôi phen số mệnh cũng cơ cầu
Người đi mang nửa hồn đơn lẻ
Tôi về hoài vọng một đôi câu
Khói thuốc chiều sông hỡi dáng người!
Phương nào đôi mắt ngó xa xôi
Nào ai biết được niềm u ẩn
Từng lắng nhiều trong những mảnh đời
Tôi viết chiều nay chiều tưởng vọng
Làm thơ mình lại tặng riêng mình
Sông trôi luống gợi dòng vô hạn
Biền biệt ngày xanh xa ngày xanh
Thời đại bao lần khô nước mắt
Hoa đèn riêng gửi chút tâm tư
Ngắn dài đã học người thiên cổ
Vạn đại sầu lên chẳng bến bờ
Chiều ấy em về thương nhớ ai?
Tôi chắc đường đi đã rất dài
Tim tím chiều hôm lên bóng núi
Dọc đường mờ những cánh hoa phai
Một chút linh hồn nhỏ
Đi về chân núi xanh
Màu tím chiều chầm chậm
Hoàng hôn nghe một mình
Giáo đường chuông rời rạc
Tan vỡ nhiều âm thanh
Một chút linh hồn nhỏ
Đi về chân núi xanh.
Thơ Tặng Ông Lang
Bài thơ được tác giả sáng tác trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Vào một dịp nhà thơ đã quen biết và được một thầy lang mời về chơi và tiếp đãi rất ân cần. Chính vì vậy, để đáp lại sự nhiệt tình ấy của ông lang tác giả đã viết bài thơ này. Bài thơ thể hiện lên cái tâm hồn cao đẹp, trong sáng luôn hướng tới tổ quốc của ông lang cũng những người thầy thuốc tận tụy vì tổ quốc mà không ham giàu sang, phú quý.
Lời bài thơ:
Gian khổ đường ta ta cứ đi
Vững tâm theo kháng chiến trường kỳ
Trắng trong nguyền giữ lòng cam thảo
Son sắt càng thơm dạ quế chi
Non nước đã vương tơ đỗ trọng
Giàu sang đâu hám chữ đương qui
Lênh đênh dầu mấy lênh đênh nữa
Tin tưởng ngày mai rộng lối đi.
Pha Đin
Với những câu như “Hùng vĩ Pha Đin gì sánh được”; “Lắc đầu tài xế thấm mồ hôi”… Đều miêu tả con đèo Pha Đin đầy gian nan trắc trở. Có đi trên con đèo này thì mới biết được độ nguy hiểm của nó. Cho dù thời nay, những đoạn cua đã bớt đi phần nào hiểm nguy bởi những dự án làm đường. Nhưng vẫn còn đấy những gì “hùng vĩ” mà thiên nhiên tạo dựng nên.
Nhà thơ Quang Dũng cũng không quá khi miêu tả vẻ đẹp của con đèo này như “sơn thủy tranh đời Tống”. Đó là con đường lên Tây Bắc xa xôi, lên với Điện Biên Phủ rung chấn địa cầu nam 1954. Và ở đó, qua con đèo hùng vĩ ấy, là cuộc sống của những người dân miền núi, những thành phố đang từng ngày phát triển… Và trên hết, tôi yêu nơi này – bởi đơn giản: nhà tôi ở đó…
Lời bài thơ:
Như từng đợt sóng bủa lên trời
Hùng vĩ Pha Đin gì sánh được
Lắc đầu tài xế thấm mồ hôi
Bến dốc chon von ngàn thước vực
Lên thì “Cổng trời” xuống vực thẳm
Uốn quanh đá trắng lượn vòng thang
Ngựa thồ đỉnh dốc nhỏ như kiến
Đi trong đường mây rắc bụi vàng
Đẹp như sơn thuỷ tranh đời Tống
Ầm tiếng xe lu vách đá vọng
Mờ ảo công trường hiện dưới lau
Đôi hạt cầu đường lán lưu động
Còn bay than bếp dưới hoa đào
Hùng vĩ Pha Đin gì sánh được
Đường của dân công đi dưới đuốc
Giọng hò Nghệ Tĩnh nức lòng quân
Gạo, muối đêm ngày vây hãm giặc
Đâu đây đứt pháo xích kêu giòn
Liệt sĩ tên còn xanh núi non
Cơn gió bóng mây qua đỉnh Việt
Mà như lau sậy có linh hồn
Dừng xe trông mây nhìn phương Nam
Hà Nội mốc đường cây bốn trăm
Hợp tác Bình Thuận rải chân dốc
Gạo quê Tiền Hải đã thơm rừng
Hùng vĩ Pha Đin gì sánh được
Giang sơn gấm vóc một miền Tây
Mới thấy yêu sao là Đất Nước
Pha Đin ngàn chớp nổi hồ mây.
Trên đây là các bài thơ hay của nhà thơ Quang Dũng. Hãy đọc và cảm nhận ý nghĩa và cái đẹp của những vần thơ nhé! Nó chắc chắn sẽ mang đến cho bạn nhiều trải nghiệm thú vị!
